Samen-leving is een prachtig woord

“We zijn de basis van ons bestaan, de natuur, kwijtgeraakt en daarmee een deel van onszelf. Als we dat deel weer terugvinden, denk ik dat dat de mens weer heel zou maken.”

Herstel van de relatie tussen de mens en natuur staat al jaren centraal in mijn werk als voorzitter van stichting NatuurCollege. Het belangrijkste doel van de stichting is om mensen de natuurlijke verbondenheid weer als vanzelfsprekend te laten ervaren. En dat is noodzakelijk als we echt willen veranderen. Het Corona-virus is een oproep die ons tot bezinning uitnodigt.

We zijn misschien een beetje kwijtgeraakt dat we deel zijn van een groter geheel. In mijn visie zijn we allemaal deel van de natuur en maken we deel uit van het geheel van het leven. Dat gevoelsstuk, of dat weten en ook de ervaring er zelf wezenlijk deel van te zijn, dat zijn we grotendeels verloren. We gedragen ons als iets aparts, iets afgescheidens. Maar niets kan apart bestaan op Aarde; wij mensen hebben ons afgescheiden van de natuur om ons heen en daarmee ook met een deel van onze innerlijke natuur. Je kunt dus spreken van een tragische dubbele scheiding. Door de drukte van ons bestaan maken we te weinig ruimte voor de vraag: Hoe voel ik mij nu echt? Ik denk dat we in de illusie leven dat het goed gaat, maar als we niet echt onszelf kunnen zijn, ons authentieke of innerlijke ik er niet gewoon mag zijn in de samenleving, dan kun je niet echt gelukkig zijn, denk ik.

We zijn een deel van onze binnenkant kwijt. Die hebben we niet zozeer verloren, maar afgesloten. En ook naar buiten toe zijn we ons meer gaan afbakenen, in plaats van open te stellen naar anderen, en naar de natuur.

Andere grondhouding

Door die afgescheidenheid is het vanzelfsprekende uit het leven weg. Er is zoveel nieuw en zoveel anders, de bekende gebaande paden zijn weg en we weten niet meer waar we zijn en waar we heen gaan. Waar willen we naartoe?

En wie bepaalt dat?

Misschien is het ook iets om over na te denken: hoe belangrijk zijn wij? We vinden onszelf erg belangrijk, maar zijn we dat eigenlijk wel, in het geheel? Dat heeft met die hoogmoed te maken en met een grondhouding van ‘wij zijn belangrijker dan de rest van het leven en daarom kunnen we doen waar we zin in hebben’. Wat een verschrikkelijk misverstand is. Dus een beetje bescheidenheid zou mooi zijn. Waar we wel in uitblinken is onze destructieve kracht. Menselijk handelen legt een steeds grotere druk op het leven van planeet Aarde. Veel wetenschappers brengen nu naar voren hoe pandemieën samenhangen met het gegeven dat wij de natuur steeds minder ruimte geven en onder hoge druk zetten. Het is aan ons dit te keren, om het leven op Aarde een toekomst te geven. Het lijkt alsof we nu door de Coronacrisis uit een groot toneelstuk aan het stappen zijn. We weten het niet meer, we kunnen het wel maar niet op de oude manier. We hebben elkaar nu echt nodig om het goed te maken.

Eenheidservaring

In de bergen in Zwitserland had ik een diepe eenheidservaring. Alle barrières tussen mij en het andere vielen weg. Ik zag dat de mens en de natuur dé grote samenleving zijn en ik werd opgenomen in het geheel van leven. Doordat ik dat ervaren heb, weet ik hoe alles met elkaar in afstemming met elkaar leeft. Dat we dat evenwicht heel erg verstoord hebben is buitengewoon ernstig. Het woord eenheidservaring begrijpen mensen meestal al niet, omdat veel mensen niet weten dat we in die eenheid leven. Maar er zijn tegelijk veel meer mensen dan we denken die dat hebben meegemaakt.

Ook als kind. Jonge kinderen leven in die eenheid. Die maken die onderscheiding niet; langzamerhand word je geleerd om in die gescheidenheid te leven.

Ik merk een tendens dat mensen dat anders willen. Laten we daar mee aan de gang gaan. Af en toe stil zijn kan daarbij helpen.

Samen-leving

Er zijn nu dramatische gezondheidsproblemen ontstaan. De lockdowns hebben vreselijke situaties veroorzaakt waar mensen mee moeten omgaan. En dan de nijpende economische problemen. Toch is er ook een gedwongen gevallen stilte waarin het misschien mogelijk is om afstand te nemen van de tredmolen waar we allemaal in zitten en ontstaat er misschien ruimte om te kijken wat je wilt loslaten en waar je voor staat. Ik hoop dat we tot de conclusie komen dat we weer meer voor elkaar en de Aarde gaan kiezen. Het woord samen-leving is een prachtig woord.

Aarzeling

Ik denk dat we gewoon moeten durven spreken over wat wij belangrijk vinden. Over waar naar toe willen. Het zou helpen als we ook over dingen durven praten als spiritualiteit, bewustzijn, eenheidservaring, wat ons roert. Laten we de aarzeling loslaten dat we niet over diepste dingen die ons raken mogen praten en het afdoen als een privézaak. Ik heb het idee dat we daarin nu wel aan het veranderen zijn.

We zijn misschien een beetje stukgelopen op de puur rationele kant, en dat elk probleem in eerste instantie vanuit economisch perspectief wordt bekeken, of misschien zijn we gewoon moe van al het rennen, het altijd bereikbaar zijn en altijd lawaai om je heen en het gebrek aan stilte en bezinning. Het is ondanks alle ellende een interessante tijd, omdat we aan de ene kant steeds hebben gedaan alsof het goed gaat, en aan de andere kant mensen er echt van overtuigd zijn dat we anders moeten gaan leven en ook anders wíllen leven. Veel menen hebben het gevoel: zo kan het niet langer. Tijdens een crisis wordt dat gevoel versterkt.

Leiderschap

Flexibiliteit, durven niet te weten: luisteren, kijken, vragen, praten. Delen. Dat geldt zeker ook voor leiders. Durven niet te weten en het dan samen te durven doen. Met degenen over wie je leiding hebt en die misschien wel een visie hebben. Maar leiderschap begint eigenlijk bij jezelf. Dus leiderschap nemen over je eigen leven, dat is ontzettend belangrijk. En dan nog is het af toe goed om in de natuur te zijn zonder dat iemand erbij is en je door de natuur te laten inspireren: klopt het eigenlijk wel wat ik zeg en wat ik doe, of wil ik het nog anders? Ook dat is voor leiderschap een belangrijke: dat je af en toe stilstaat en kijkt: hoe doe ik het en waar ben ik mee bezig, klopt het nog? Waar is mijn bedrijf mee bezig en klopt dat nog? En dan ook de moed hebben om het anders te doen als je vindt dat het anders moet. Ook als je daarmee jezelf minder populair maakt. Weet dat je daarin altijd de vrijheid hebt, om zo te leven zoals jij wilt leven.

Dat jij je wereldvisie, je levenshouding kunt uiten door dat te doen wat klopt voor jou. Dat is leiderschap over je eigen leven hebben, en daarin zijn we vrij. Altijd.

De menselijke verbondenheid is momenteel zo groot, laten we die als leidraad nemen, en laten we de natuur niet langer als een ‘ding’ behandelen maar als een levend organisme waar we deel van zijn, met respect en dankbaarheid.

_ Irene van Lippe-Biesterfeld