David van Overbeek in gesprek met emeritus hoogleraar milieukunde en duurzaamheid en oprichter van het Sustainable Finance Lab Klaas van Egmond. “Ons systeem is echt onrechtvaardig en eerlijk.”
Al sinds Aristoteles 2500 jaar geleden worstelt men met de vraag: wie is gerechtigd om geld te maken? Van Egmond vertelt over de problemen als gevolg van het feit dat bijna de gehele geldschepping in private handen is terechtgekomen. “Dat is een van de grootste ongelukken van de afgelopen honderd jaar.” Er is gigantisch veel geld gedrukt, en daarmee zijn ook de schulden gigantisch gegroeid. Dat wordt tijdens deze coronacrisis volgens Van Egmond meer dan ooit duidelijk. “Mijn kleinkinderen moeten dat de komende veertig jaar gaan terugbetalen.”
Van Egmond voorziet dan ook een paradigmawisseling, waarbij geldschepping weer in publieke handen terechtkomt. Daar hoort een staatsbank bij waar men voor 0% geld kan stallen. “Commerciële banken worden dan gewoon makelaar op de financiële markten.” Volgens Van Egmond zie je nu op diverse plekken worden gezet bij het huidige systeem. “Ons systeem is echt onrechtvaardig en eerlijk.” Deze ontwikkeling zijn evenwel gestoeld op politieke keuzes. “Uiteindelijk is het een parlementair democratisch proces. Wij bepleiten deze gedachtegang ook bij volksvertegenwoordigers. Maar de belangen vanuit de private sfeer zijn enorm.”
Wat voor baat zouden we erbij hebben, als geld maken weer (primair) bij de overheid komt te liggen? “Dan krijgen we een stabielere economie. Wanneer ‘ie in de mineur komt, kan Klaas Knot iets meer gas geven en geld drukken.” Van Egmond bepleit een Keynesiaanse methode: stimuleren vanuit de overheid als het slecht gaat, en omgekeerd. “Er komt een andere economie aan, hoe je het ook wendt of keert, dat kan niet anders. En dan moet je het anders sturen. Dit is een van de stappen die je moet nemen.”
1:01 Hoe kijk jij aan tegen de schulden die nu worden gemaakt?
5:35 Waarom dacht men destijds dat het een goed idee was private partijen ook geld te laten scheppen?
10:40 Hoe past de opkomst van digitale munten in de ontwikkelingen die je schetst?
12:58 Wat doet het met de rol van banken als al het geld wordt gedigitaliseerd?
16:52 Gaan banken zich niet verdedigen om de status quo te handhaven?
22:07 Is er bij politici genoeg wil om deze thema’s op de kaart te zetten?
25:26 Hoe kunnen we anders met de problemen omgaan als geldschepping weer in publieke handen komt?
27:55 “Er komt een andere economie aan, hoe je het ook wendt of keert”
29:44 Heb je sinds jullie Sustainable Finance Lab hebben opgericht dingen zien veranderen in het financiële bestel?
34:08 Welke ontwikkelingen moeten we de komende tijd in de gaten houden?
De Nieuwe Wereld TV
De Nieuwe Wereld TV is een platform dat mensen uit verschillende disciplines bij elkaar brengt om na te denken over grote veranderingen die op komst zijn door een combinatie van snelle technologische ontwikkelingen en globalisering. Het is een initiatief van journalist Paul van Liempt, filosoof Ad Verbrugge en David van Overbeek.
De Nieuwe Wereld TV wordt gemaakt in samenwerking met de VU, Centrum Ethos en Filosofische School Nederland.
