English text below photo’s
geschreven door _Paul Roncken
BRIEVEN
Aan het eind van de dag werden bijna 100 brieven geschreven
aan een toekomstige leerling van natuurinclusief onderwijs
hier een verzameling van citaten uit deze brieven:
Ik wens je, dat geen van je fietsritten hetzelfde is
fiets ook een keer, per ongeluk, de sloot in
dat je de zachte bladeren van een lamsoor mag voelen.
–
Dat je op de achtergrond een kakelende lach mag opvangen
van een ander jong mens, een vriend(in)
een mens die floreert als onderdeel van al het leven
en zich bewust is van haar schoonheid en wonder.
–
Dat je de ruimte krijgt op deze Aarde
met een gedeeld stukje land; want
dat helpt bij het stellen van je eigen vragen
om er daarna, naar te leven.
–
Ik wens dat ecologie iets voor je betekent
en dat je leert tuinieren en hoe je samen een bos aanlegt
eruit oogst, dichtbij de essentie
en leert over de wendbaarheid van je eigen emoties.
–
Het spijt me ook, dat ik je heb leren leven
om onze wereld klein houden.
Natuur groeit tussen kieren en gaten
wees geen flapdrol in een mensenpak.
–
Hoewel wij hier verzameld
nog erg groen en wit zijn
kijken wij naar je uit
blijf niet binnen, buiten is voor iedereen.
EEN NATUURINCLUSIEVE STORM
Bij binnenkomst groeide er een mandala
van binnengebracht buiten. Bloesem
nootjes, stenen en een schelp.
Zonder woorden leerden wij
met handen en voeten, een storm te maken
verbeeldden wij het turbulente klimaat
van toenemende bezuiniging
of
vierden wij een feest van samenzijn.
Arita, een stoere vrouw die op kamelen is gaan zwerven
gaf wijsheid mee – en twijfel.
Naar school gaan is voor oude volkeren een kans – en een afscheid,
een verbroken tijd in het ritme van het land.
Tussen kans en afscheid hoort balans.
Je leert van wie je leert
dus wie doceert die doet ertoe
zoals ook Paul had ingeleid:
natuurinclusief onderwijs is de emancipatie van
de docent als rolmodel, levend voorbeeld van balans
op een groen schoolplein
hoeksteen van de maatschappij.
Ouders kunnen tegenwoordig veel, maar niet alles
vroeger ook niet, toen had je een heel dorp nodig.
Volgens Maria is dat nog steeds zo.
Kennis is zo groot als de taal en ambitie die we delen.
Delen we met gebaren en met vakbekwaamheid?
Met dans en troost? Dan is dat
waar wetenschap is te vinden.
Hechten mensen zich aan een gebied?
Dan is het ritme van het land
waar wetenschap is te vinden.
Lian en Louise, stralende voorbeelden van balans
rolmodellen vanuit het werk dat weer verbindt,
lieten – uiteindelijk – een spreadsheet zien,
de taal van overzicht en feiten,
hoe de zes dimensies van natuurlessen
bij drie vormen van verdieping passen.
Niet iedereen kan een week naar buiten met leerlingen
wat kun je doen, in een uurtje binnen?
Francesca, docent en enthousiast gemaakt
door de speciale docententraining
bracht in haar colleges Omgevingsrecht
de studenten tot bij de rivier
om aan de waterkant uit te leggen wat de wetgeving
voor al het leven in haar wateren doet.
Niet het idee, maar de ontmoeting,
het aanwezig zijn, bij het leidend voorwerp van onze wetten
bracht inzicht.
Pauze met appelsap – uit het voedselbos op de campus.
Vincent komt als biologie docent
uit de intensieve kinderhouderij
en presenteerde de cijfers van 10 jaar inzet
op weg naar 25% buitenonderwijs in de week (nog 23% te gaan).
Ook buiten schooltijd zijn schoolpleinen
in betonnen binnensteden
de veilige plek om als ouder met kind te ademen
of
als kind alleen, een moedige ruimte te betreden.
Bushcraft juf Ella was zelf ook verrast
dat haar mavo-leerlingen trots hun natte shirts droegen
op de eerste buitenles in de regen
als kostuum van zo-is-het-nu-eenmaal-heid.
Nu zelfs de regen meevalt, wil de school meer.
De twee voorbeeldstudenten Yoram en Evita
hoefden alleen maar te staan en te stralen
de studenten in de zaal zagen ze oplichten
en merkten jaloers op dat zij die glow ook wel wilden
dát is wat goed onderwijs met je doet!
Non-verbaal stond het bewijs van vaag gebla-bla dáár!
Als toetje van de ochtend
vanuit veertig jaar ervaring in duurzaam onderwijs
gaf Roel mee dat sommige onderwerpen
al net zolang meegaan als hij zelf (horen we daar een [zucht]?).
Onderwijs wordt in NL niet opgelegd
wat neerkomt op veel vrijheid voor een school.
Maar wat helpt scholen en docenten om met deze vrijheid om te gaan?
In te zetten voor brede welvaart, duurzame doelen, blije smoelen
en regeneratieve burgers?
Wat helpt, denkt Roel, is een wetenschap die precies is,
voor ieder schooltype een eigen herkenbare werkvorm en inhoud.
Wetenschap zoals Maria dat ziet, vanuit taal
die een storm kan verstaan.
Lunch met louter planten, de zon schijnt ons naar buiten.
WORKSHOPS VERSLAG
NEW LANGUAGE
De workshops New Language is een grote verrassing vooral voor mijzelf als de deelnemers. Waar eerst iedereen – na een korte bewustzijn oefening – wat aarzelend aan de schrijfoefeningen begint, blijken er na veertig minuten nieuwe woorden uit de pen gestroomd te zijn! Of nieuwe inzichten geboren en verwoord over hoe we als mens verweven zijn met de natuurlijke wereld om ons heen. Zittend onder een boom, met de aarde, blijkt iedereen zich te kunnen openen voor de ervaring van verbinden met het leven wat er zich op dat moment om ons heen bevindt. En worden er woorden en zinnen geschreven die deze ervaring van het inter-esse, het leven in de tussenruimte, benoemen. En nog belangrijker: het stelt de deelnemers in staat om daar vervolgens met elkaar over te praten. Wat aanvankelijk onbenoembaar lijkt wordt invoelbaar door de taal die er door iedereen afzonderlijk aan gegeven is. Zo heeft taal het vermogen om de wereld van het inter-esse te openen en voelbaar te maken. Zelf had ik de oogst hiervan niet verwacht: het ontstane dialoog bracht verbinding niet alleen met elkaar maar juist ook met de multi-species world. Het smaakt naar meer onderzoek naar ‘Writing with Nature’ en hoe deze methodiek verder te ontwikkelen en te kijken hoe dit een bijdrage kan leveren aan het discours over mens-natuur relaties. Wordt dus zeker vervolgd in het promotie onderzoek ‘Writing with Nature’ waar ik aan begonnen ben, en ik neem deze ervaringen mee in mijn talk op de conferentie Nature Connection in Derby, Engeland (16-17 juni).
–
REGENERATIVE LEADERSHIP
Tijdens onze sessie hebben we vanuit een lens van regenerativiteit gekeken naar eigen leiderschapservaringen. Hierbij hebben we gekeken vanuit de drie kernwaarden voor regeneratie, de liefde, moed en presence. We hebben mooie gesprekken gevoerd en gezocht naar de juiste taal om dit werk te doen met verschillende lagen binnen en buiten het onderwijs!
–
TUSSENJAAR
Parallelsessie Tussenjaar — een jaar om te groeien
We zaten in een cirkel in de schaduw van een boom
bespraken een tussenjaar
als pauze, als plek om te oefenen in leven.
Een jaar waarin je zelf het kompas vasthoudt –
Het onbekende geen schrikbeeld is, maar een uitnodiging.
Avontuur geen randje is, maar het midden van het verhaal.
En zeggenschap niet extra, maar het begin.
En natuur – hoeft niet genoemd te worden.
We verkenden de randen van onze comfortzones:
alleen zijn, en daar vrede in vinden.
Leiderschap leren, op je eigen manier –
als vrouw, als man, als mens.
Grenzen zacht verleggen.
En de leeftijden?
Van zestien tot dertig –
als schakels in een ketting,
waar verschil geen breuk is maar een verantwoordelijkheid.
Wat ontstond was geen lijstje,
maar een sfeer.
Een tussenjaar dat niet tussen,
maar vollop ín het leven staat.
–
WHOLE SCHOOL APPROACH
Zestien mensen namen deel aan deze indoor workshop over het onderzoeken van de wijze waarop de lens van de WSA kan helpen bij het aanmoedigen en ondersteunen van een natuurbetrokken bestaan onder leerlingen/studenten en staf. Na een korte inleiding over de WSA bloem werd de groep in drieën verdeeld: een PO-groep, VO/MBO-groep en een HO-groep. Met behulp van een poster en uitgeknipte bloembladen werd nagedacht hoe ieder aspect van de WSA in samenhang ontwikkeld kan worden met natuurverbinding en -betrokkenheid als achtergrond danwel richtpunt. Ook werden kansen en uitdagingen benoemd. Deze werden plenair kort gedeeld. Waarna in een korte uitleiding nog een aantal inspirerende voorbeelden werden gepresenteerd. De tijd was te kort om echt de diepte in te kunnen gaan.
–
BASISSCHOOL
Waar we over spraken en wat we ontdekten:
Kinderen leren door te doen.
Bied activiteiten aan die nieuwsgierigheid en verwondering oproepen.
Geef kinderen een zoekopdracht en ze vinden veel meer dan ze zochten.
We ontdekten de lente met al onze zintuigen en met behulp van de bomen. Toen we op zoek gingen naar gesloten knoppen bleek alles te ruiken naar de lente.
De gevonden knoppen hebben we uitgeplozen. Dat er zoveel in een kleine knop zit, dat wisten we niet.
NatuurWijs, verbinden met de natuur met hart, hoofd en handen.
–
TEACHER TRAINING
In de workshop voor leerkrachten hebben de deelnemers twee natuurinclusieve lesmethoden uit de lerarenopleiding ervaren. In de reflectie achteraf viel op dat een enkele activiteit, vertaald naar de eigen praktijk van docenten, heel verschillende doelen kan dienen. De oefening ‘ervaar een dag uit het leven van een dier’ kan bijvoorbeeld worden omgezet in een activiteit om creatief schrijven te starten, om verwondering en nieuwsgierigheid te stimuleren, om onderzoeksvragen te bedenken, om perspectief nemen te vergemakkelijken, om observatievaardigheden te vergroten, enz. Hier vind je meer informatie over de docententrainingen over Natuurinclusief onderwijs.
–
CAMPUS
Met een intieme groep van 10 mensen bezochten we 3 leerplekken gedurende de middag. Samen beantwoordden we bij elke leerplekken verschillende vragen zoals ‘wat vind je leuk/minder leuk aan deze leerplek?’, ‘Hoe ziet jouw ideale leerplek eruit?’ en ‘Hoe kunnen we leerplekken binnen meer natuurinclusief maken?’. We verzamelden onze gedachten met post-its, tekeningen en een mindmap. Na twee buiten leerplekken te hebben bezocht, kwamen we aan in onze laatste leerruimte: een lokaal in het Orion-gebouw. Heel wit en heel stil. Dat voelde wel even anders dan buiten!
written by _Paul Roncken
LETTERS
At the end of the day, the participants wrote nearly 100 letters
to a future student of nature-inclusive education
here is a collection of quotes from these letters:
I wish, that none of your bicycle rides will be the same
bike at least once, accidentally, into the ditch
that you may feel the soft leaves of a lamb’s ear.
–
That you may catch a cackling laugh in the background
of another young person, a friend
a human being who flourishes as part of all life
who is aware of its beauty and wonder.
–
May you be given space on this Earth
with a shared piece of land; because
this helps in asking your own questions
and then, learn to live by them.
–
I wish that ecology means something to you
that you learn to garden and how to create a forest, together
harvest from it, close to the essence
and thus, be able to navigate your own emotions.
–
I am also sorry, that I taught you how to live
in keeping our world small.
Nature grows between cracks and holes
Don’t be a flapjack in a human suit.
–
Although we gathered here
are still very green and white
we look forward to you!
Don’t stay inside, outside is for everyone.
A NATURE-INCLUSIVE STORM
Upon entering, a mandala grew
from things outside brought inside. Blossom
nuts, stones and a shell.
Without words, we learned
to make a storm, with hands and feet
we imagined a turbulent climate
of increasing budget cuts
or
we celebrated a feast of togetherness.
Arita, such a robust person who roamed with camels
shared wisdom – as well as doubt.
For the indigenous people she visited,
school is an opportunity – and a farewell,
a broken rhythm of the land.
Between opportunity and farewell there can be balance.
It matters from whom you learn and in what conditions
something that Paul had also introduced:
nature-inclusive education is perhaps the emancipation of
the teacher as a role model, as living example of balance
in a green building at a green schoolyard embedded in green streets
such whole education is increasingly, societies cornerstone.
Parents can do a lot nowadays, but not everything
this was no different in the past, when it took a whole village.
What kind of knowledge does a village have?
To Maria, knowledge is as big as the language and ambition we share.
Do we share with gestures and with skills?
With dance and comfort? Then that is
where science can be found.
Do people attach themselves to a place?
Then the rhythm of that land is
where science can be found.
Lian and Louise, shining examples of balance
role models of the work that reconnects,
showed – in the end – a spreadsheet,
in language of overview and facts,
how the six dimensions of nature inclusiveness
fit three restrictions in class.
Not everyone can spend a week outside with students
what can a teacher achieve, with one hour inside?
Francesca, as a teacher made enthusiast
by the special teacher training
took her students in Environmental Law
down to the river
to let them address
what legislation does for all the life in its waters.
It was this encounter of presence in the flesh
that brought insight in the act of legislation.
short break, with apple juice –
from the food forest on campus.
Vincent was for some time, as he proclaims,
‘an intensive child stock breeder’ – or: biology teacher.
Today he presents the latest figures of 10 years
of outdoor schooling, toward 25% outdoor education each week
– still 23% to go…
Even after school, green schoolyards are
to concrete urban jungles
the safe places for a parent to breathe with their child
or
as a child alone, to explore their brave space.
Bushcraft teacher Ella was herself surprised
that her high school students proudly wore their wet shirts
on their first outdoor lesson in the rain
as a costume of so-be-it-ness.
And because even such rain proofed not too bad,
her school now wants more of this. Hurray!
Two students Yoram and Evita, as living examples of
nature inclusive education
need only stand and shine
the students in the audience saw them shining bright
and remarked jealously to want that glow as well
that’s what good teaching does to you!
Nonverbally, this was all the evidence
we needed here today.
And finally, a howl from beyond
with forty years of experience in sustainable education
Roel pointed out that some of the subjects heard here
have been around for as long as he breathes –
was that a [sigh] we hear?
Education in the Netherlands is not imposed
which means there is a lot of freedom.
So what may help a school or teacher to embrace such freedom?
And deploy it to educate sustainable and regenerative citizens?
What might help, ruminated Roel, is a science that is concise,
for every type of school a precise type of nature inclusiveness.
For this we need a science as Maria excavates
from a language to a knowledge
that can ride a storm
that we ourselves create, where science can be found.
Lunch with mere plants, sunshine calls upon us.
WORKSHOPS
TEACHER TRAINING
In the Teacher workshop participants experienced two nature-inclusive teaching methods from the teacher training. In the reflection afterwards it stood out that a single activity, when translated to teachers’ own practice, can serve very different purposes. For example the exercise ‘experience a day in the life of animal’ can be transformed in an activity to start creative writing, to stimulate wonder and curiosity, to come up with research questions, to facilitate perspective taking, to increase observation skills, etc. Here you can find more information on the teacher trainings on Nature inclusive education.
–
CAMPUS
With an intimate group of 10 people we visited 3 learning spaces during the afternoon. Together we answered different questions at every learning space like ‘what do you like/dislike about this learning space?’, ‘What does your ideal learning space look like?’ and ‘How can we make indoor learning spaces more nature inclusive?’. We harvested our thoughts with post-its, drawings and a mind map. After having visited two outdoor learning spaces we arrived in our final learning space: an indoor classroom in the Orion building. Very white and very silent. That felt very different than being outside!
–
NEW LANGUAGE
The workshop New Language is a big surprise especially for myself and the participants. Where at first everyone – after a short awareness exercise – began the writing exercises somewhat hesitantly, after forty minutes new words appeared to have flowed from the pen! Or new insights born and articulated about how we as humans are intertwined with the natural world around us. Sitting under a tree, with the earth, everyone appears to be able to open to the experience of connecting with whatever life is around us at that moment. And words and phrases are written that name this experience of inter-est, living in the in-between space. More importantly, it allows participants to then talk about it with each other. What initially seems unnameable becomes comprehensible through the language given to it by each individual. Thus language has the ability to open up the world of inter-est and make it tangible. I myself did not expect the harvest of this: the resulting dialogue brought connection not only with each other but also with the multi-species world. It tastes like more research into ‘Writing with Nature’ and how to further develop this methodology and see how it can contribute to the discourse on human-nature relations. So it will certainly be continued in the PhD research ‘Writing with Nature’ that I have started, and I will take these experiences with me in my talk at the Nature conference.
–
REGENERATIVE LEADERSHIP
During our session, we looked at our own leadership experiences from a lens of regenerativity. In doing so, we looked from the three core values for regeneration: love, courage and presence. We had great conversations and searched for the right language to do this work with different layers inside and outside of education!
–
INTERMEDIATE YEAR
Parallel session Intermediate Year – a year to grow
We sat in a circle under the shade of a tree
discussed a gap year
As a break, as a place to practice living.
A year in which you yourself hold the compass –
The unknown is not a scare, but an invitation.
Adventure is not an edge, but the middle of the story.
And agency not extra, but the beginning.
And nature – needs no mention.
We explored the edges of our comfort zones:
Being alone, and finding peace in that.
Learning leadership, in your own way –
as a woman, as a man, as a human being.
Pushing boundaries gently.
And the ages?
From sixteen to thirty –
like links in a chain,
where difference is not a break but a responsibility.
What emerged was not a list,
but an atmosphere.
A gap year that is not between ,
but fully ín life.
–
WHOLE SCHOOL APPROACH
Sixteen people participated in this indoor workshop on exploring how the lens of the WSA can help encourage and support nature-involved living among students and staff. After a brief introduction about the WSA flower, the group was divided into three: a PO group, VO/MBO group and an HO group. Using a poster and cut-out flower petals, the group considered how each aspect of the WSA could be developed in conjunction with nature connection and engagement as a background or focal point. Opportunities and challenges were also identified. These were briefly shared in plenary. After which a few more inspiring examples were presented in a short introduction. Time was too short to really go into depth.
–
BASISSCHOOL
What we talked about and what we discovered:
Children learn by doing.
Offer activities that evoke curiosity and wonder.
Give children a search and they find much more than they were looking for.
We discovered spring with all our senses and with the help of the trees. When we looked for closed buds, everything turned out to smell like spring.
We picked out the buds we found. That there is so much in a small bud, we didn’t know.
Natuurwijs, connecting with nature with heart, head and hands.
