De natuur vraagt je jezelf te zijn, de natuur kent geen oordeel; heeft lak aan ons gedoe, maar lijdt er wel onder: zonder oordeel. Sterker nog: de natuur geeft je onophoudelijk de ruimte om te zijn wie je bent. Een ruimte waarin je waarachtigheid ontmoet, en je volledig jezelf kan zijn. De natuur: dat zijn ook wij!
Lieve mevrouw Westhoff, geachte meneer de Rector, dames en heren.
We zijn deel van het geheel van leven, we zijn dat vergeten en daardoor de weg kwijtgeraakt. Het wordt tijd dat we dat beseffen.
Mijn vader was medeoprichter van het Wereld Natuur Fonds. Magnifiek hoe in die tijd het besef ontstond dat de natuur moest worden beschermd tegen het oprukkende, en steeds intensiever wordende landgebruik door de mens. Het was heel belangrijk dat er toen een streep in het zand werd getrokken, om uitzonderlijke gebieden te beschermen. En ook nu nog is dat helaas onverminderd nodig; de strijd van de mens tegen de natuur gaat nog steeds onverminderd door. Eigenlijk vanuit de misvatting, of de menselijke arrogantie dat wij belangrijker zijn dan de overige natuur; een hardnekkige Cartesiaanse gedachte, want dat wat geen geest in zich draagt is immers minder? In ieder geval heeft deze misvatting geleid tot een diepe kloof, een scheiding tussen mens en natuur, met alle consequenties van dien. Ons territoriale en koloniale gedrag heeft ons gebracht tot waar we nu zijn: het Antropoceen.
Het menselijk handelen is nu bepalend voor de toekomst, niet alleen voor onszelf als menssoort, maar we slepen vele dier- en plantensoorten mee in ons kielzog naar de rand van de afgrond. We hebben onszelf in het centrum van het leven gezet. Dat kan geen toekomst hebben. We kunnen immers niet leven zonder de bomen en de overige plantenwereld voor de nodige zuurstof, de mineralen in het gesteente, de dieren in hun vele vormen en gedaanten. We zijn deel van het geheel van leven, we zijn dat vergeten. Het wordt tijd dat we dat beseffen.
Dus: is ondanks de grootse en voortdurende inzet van de natuurbescherming het gedrag van de moderne mens wezenlijk veranderd? Nee. We gaan maar door de Aarde tot op het bot uit te buiten: de moorden op de neushoorn gaan ondanks alles door, met alle kwalijke zaken daar omheen; het gebruik van plastic verandert maar niet; iedere dag verdwijnen er weer vele hectaren tropisch regenwoud… Het laatste rapport van de Verenigde Naties wijst erop dat een miljoen planten- en diersoorten dreigen uit te sterven in de komende decennia door menselijk toedoen. enz enz…
Lees hier volledige Victor Westhofflezing 29 mei 2019
